Wprowadzona przez gminę Międzychód podwyżka opłat za gospodarowanie odpadami wzbudza zrozumiałe zainteresowanie i niepokój mieszkańców. Spółka ZUO Clean City, jako jeden z 3 podmiotów odpowiedzialnych za gospodarkę odpadami w gminie, wyjaśnia, co składa się na tę opłatę oraz jakie czynniki mają związek z rosnącymi kosztami systemu gospodarki odpadami.
Opłata za śmieci to nie tylko koszt odebrania odpadów sprzed naszego domu. W rzeczywistości jest to tylko element składowy złożonego systemu, który co ważne musi się sam finansować – czyli gmina nie może na nim zarabiać! W ramach jednej opłaty gmina zapewnia przede wszystkim zagospodarowanie wszystkich rodzajów odpadów wytwarzanych w gospodarstwach domowych. W większości przypadków opłata ta obejmuje: odbiór i transport odpadów; przekazanie do utylizacji lub przetworzenia; utworzenie i bieżące utrzymanie PSZOK (Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych); sprzątanie tzw. dzikich wysypisk z terenów gminnych oraz obsługę administracyjną systemu i edukację ekologiczną. Kalkulacja stawki za odpady musi uwzględnić również powierzchnię, gęstość i rodzaj zabudowy oraz co najważniejsze ilość śmieci wytwarzanych przez mieszkańców (tu tendencja jest wzrostowa w skali całej Polski).
Istotne znaczenie mają także koszty związane z utylizacją i przetwarzaniem odpadów. Jeśli w gminie poziom segregacji jest niski, większość odbieranych od mieszkańców śmieci to odpady zmieszane, które po segregacji i procesie stabilizacji ostatecznie trafiają na składowisko. Warto dodać, że segregacja z odpadów zmieszanych jest mało efektywna z uwagi na zanieczyszczenie surowców, szczególnie jeśli chodzi o bioodpady, których odzyskanie z czarnego worka jest niemożliwe. Opłata za składowanie jest waloryzowana co roku i systematycznie wzrasta, co również uwzględniane jest przez spółkę ZUO Clean City w składanych w przetargach ofertach. Z tego też względu w większości gmin w Polsce opłata za śmieci dla mieszkańców również podlega corocznej waloryzacji, jednakże w Gminie Międzychód od kilku lat ceny nie były zmieniane. Wzrost cen wynika m.in. z pilnej konieczności ograniczenia składowania i zwiększenia poziomu odzysku i recyklingu. Podsumowując, system gospodarowania odpadami to złożony „mechanizm”, który musi się samobilansować. W praktyce oznacza to, że wszystkie jego koszty powinny zawierać się w opłacie za odpady.
Gmina Międzychód ogłosiła i rozstrzygnęła przetarg na odbiór i zagospodarowanie odpadów. Oferta złożona przez konsorcjum firm Aqualift i ZUO Clean City Sp z o.o. została wybrana i zaakceptowana przez władze samorządowe. Wykonawcy kalkulując cenę musieli uwzględnić również wzrost nakładów na obsługę systemu, w tym m.in. koszty transportu, energii, czy rosnące płace. Istotnym czynnikiem kosztowym jest samo przetwarzanie odpadów, w tym modernizacja, rozbudowa i funkcjonowanie instalacji.
Rozważana przez ZUO Clean City inwestycja w gminie Międzychód polegająca na budowie nowej instalacji zasilanej paliwem alternatywnym RDF nie będzie realizowana. Wytwarzany w Mnichach surowiec energetyczny będzie kierowany do innych, odległych instalacji funkcjonujących w Polsce i za granicą. Tym samym, niemożliwe będzie zredukowanie kosztów przetwarzania odpadów zmieszanych, zakładane w ramach projektu EKOTERM Międzychód.
Z punktu widzenia gminy, najskuteczniejszym sposobem na ograniczenie wzrostu opłat za gospodarowanie odpadami jest dążenie do uszczelnienia systemu poprzez ograniczenie liczby osób, które nie płacą za śmieci lub płacą zaniżoną stawkę. Na obniżenie kosztów systemu, a tym samym wysokość opłaty ponoszonej przez mieszkańców znaczący wpływ ma również zmniejszenie ilości wytwarzanych śmieci oraz poprawa jakości segregacji u źródła. Rezygnując z segregacji mieszkańcy tracą podwójnie. Po pierwsze: narażają się na podwyższoną stawkę, jako konsekwencję braku segregacji. Po drugie: obniżają wskaźnik recyklingu dla całej gminy, a nieosiągnięcie w tym zakresie ustalonych prawnie minimów naraża gminę na naliczenie kary przez Inspektorat Ochrony Środowiska. Taka kara docelowo obciążać będzie wszystkich mieszkańców.